Aşırı sıcaklar bitkilerde oluşan Abiyotik stresin en büyük nedenlerinden biridir.
Isı stresi, kurak ve yarı kurak bölgelerde yetiştirilen meyvelerde önemli bir problem olup, bazı yıllarda %50’lere varan bir ürün kaybına neden olmaktadır
Bitkilerin büyüme ve gelişmesi fotosenteze bağlıdır.
Fotosentez oranı düştüğünde bitkilerin gelişmesi sekteye uğrar
Türe ve cinse göre değişmekle birlikte 20-25 C’nin üstündeki sıcaklıklarda fotosentez yavaşlar,
Buradaki en önemli olaylardan biriside Fotosentezin solunumu karşılama oranıdır.
1) 33-35 C’de fotosentez ve solunum birbirine eşit olur,
2) 35 C nin üstündeki sıcaklıklarda fotosentez ürünleri solunumu karşılayamaz ve verim iyice düşer,
3) 45-48 C’de fotosentez durur
4) 55- 60 C’de solunum da durur ve bitki ölür.
Yüksek sıcaklar sadece fotosentezin durmasına neden olmaz.
Köklerden bitki besin elementlerinin alımını yavaşlatır
Bu da bitkilere
1-Daha az bitki besin elementi gitmesi ve büyümenin yavaşlaması
2-Çiçeklenmenin ve döllenmenin sekteye uğraması
3-Çiçek ve meyve dökümlerinin artması,
4-Meyve kalibrasyonlarının düşmesi anlamına gelir
Hem verimde ve kalitede büyük kayıplar yaşanır
.Aşırı sıcaklar Aynı zamanda meyve sebzelerde istenmeyen deformasyonlara neden olur.
Güneş yanıklığı bu deformasyonların başında gelir.
GÜNEŞ YANIKLIĞI
Bu fizyolojik sorun Büyük oranlarda meyve yüzeyinde ve ,daaha az oranlarda da olsa meyve etinde zararlar oluşur
.Burada iki önemli faktör öne çıkar
1-Meyve, sebze tür ve çeşitlerinin güneş yanıklığına karşı göstermiş oldukları duyarlılık,
Meyvelerin Güneş yanıklığından dolayı uğradıkları zararlar
Meyve yüzeyinin fiziksel ve biyokimyasal özelliklerine göre değişir
Zararın boyutunu Epikutikula tabakasının homojenliği, kalınlığı ve bileşimi ile meyve yüzey pigmentlerinin niceliği gibi özellikler belirler
2-Isıyı oluşturan güneş ışınlarının dalga boyu
Bitkisel üretimde zarar oluşturabilen Güneş ışınları 2 ye ayrılır
1-morötesi ( Ultraviole)-KISA
2-kızılötesi (infrared)-UZUN
ışınlarından dolayı sıcaklık ve güneş yanıklığı bitkilerde stres yapabilir
ULTRAVİOLE-KISA:Kabuk yanıklığı oluşturur.
İNFRARED-UZUN:Kabuk altında kızışma ve keçeleşme yapar.
Güneş ışınlarının Meyve kabuğu ve Yapraklar üzerindeki olumsuz etkileri
1- Meyve kabuğunda incelme,
2-Meyve kabuğu ve yapraklarda kuruluk, elastikiyetin bozulması ve buruşukluk,
3-Meyve renginde değişiklik ; beyazlaşma, sararma, kızarma ve kahverengileşme
4-Foto-yaşlanma hızlanması, hücre ölümü ve kırışıklık,
5-Kabuk altında keçeleşme,
6-Kısa raf ömrü ve depolamada erken çürüme olarak sıralanabilir.
Güneş Yanıklıkları zarar derecelerine göre 2 tip olarak sıralanır
1- LETHAL TYPE SUNBURN
Ani ısı patlamalarında ve çok aşırı sıcaklarda oluşan ve bitkilerde hücre ölümlerine neden olan tiptir.
2- DEMAGING TYPE SUNBUR-
Yüksek ısı Derecelerinden sonra meyve ve sebze kabukları üzerinde deformasyonlar yaratan tiptir.
Bu deformasyonlar meyve ve sebze türlerine göre değişiklik gösterebilirler
1-Meyve kabuk yüzeyinde kabuk üzerinde kızarma veya kahverengileşme görülür
ör Narlarda ve elmalarda oluşan zararlar gibi
2-Kimi meyve ve sebzelerde ise ağarma ve beyazlaşma oluşur Örneğin domates , biber , cilek , karpuz, ceviz gibi gibi
AŞIRI SICAKLARIN ZARARLARINI MİNİMİZE ETME PROGRAMIMIZ
1- SICAKLARDAN HEMEN ÖNCE
THERMOINTROL TOZ 1500 GR / 100 lt
PORTER KON 150 ML
Karıştırılıp çok ince zerreler halinde meyve ve sebze yüzeyleri kaplanır.
Bu miktarlar 35 C üstü sıcaklıklar için uygun miktarlardır.
THERMO CONTROL
Karpuz, Salçalık Domates, Ceviz ,gibi bitkiler için daha uygundur
THERMO CONTROL SIVI ise Tarla domatesi ve sıcak stresinin etkilediği bitkiler ve seralar için daha uygundur
YIKANMAYAN MEYVELER İÇİNM
Bu uygulama güneş yanıklığı başta olmak üzere bitkilerin karşılaşacağı diğer olumsuz tabloları da minimize eder.
Aynı zamanda Bitkilerdeki RWC oranının muhafaza ederek tarım ürünlerinin hasattan sonraki raf ömürlerini artırır.
2-BİTKİ BESLEME PROGRAMI
Aşırı sıcaklarda Fotosentez düşecek ve bitki gelişmesi sekteye uğrayacaktır.
Bu olumsuzluğu minimize edecek uygulamalar için 2 gübremiz mevcuttur.
1-FOTOKON –Fotosentez Gübresi
Bitkilerde ; Yapraklarda Karbondioksit patlaması yaparak Fotosentez yüzdesini artıran organik bir üründür
Kullanım dozu : 200 gr / Dekar
2-N- RUGULATOR– Azot Regülatörü
N-Regulator içerdiği organik formdaki ikincil metabolitler sayesinde bitkinin azot ihtiyacını karşılanmasında rol oynayan bir üründür.
.Kullanım dozu.:100 gr / Dekar
DİĞER BESLEME GRUPLARI
Aşırı stresin etkisiyle alımı güçleşecek olan bitki besin elementlerini mutlaka yapraktan uygulanması gerekmektedir
Kalsiyum , magnezyum , Çinko , Bakır,Demir Molibden gibi elementlerin yanında yapraktan N-P-K uygulamaları ısı stresinin minimize edilmesinde çok önemli rol oynayacak olan uygulamalardır